Ochrona ptaków to nie tylko kwestia empatii, ale przede wszystkim realny wkład w dbałość o ekosystem. Każdego roku tysiące ptaków giną w miastach, ponieważ szklane elewacje są dla nich niewidoczne. Czas odejść od metod, które nie działają.
Badania wykazują, że tradycyjne naklejki z sylwetką czarnego ptaka oraz przypadkowe taśmy odstraszające okazują się mało skuteczne. Ptaki postrzegają pojedynczą sylwetkę jako nieruchomy punkt i próbują go ominąć, co i tak kończy się uderzeniem w taflę szkła. Aby zabezpieczenie okien przed ptakami było w pełni efektywne, musi pokrywać większą powierzchnię szyby w odpowiednim zagęszczeniu.
Współczesna ornitologia wskazuje na znacznie lepsze rozwiązania, które łączą funkcjonalność z designem. Folia antykolizyjna dla ptaków (np. w formie białych kropek lub z filtrem UV) to rozwiązanie niemal niewidoczne dla ludzkiego oka, które skutecznie ratuje życie ptaków.
System białych kropek antykolizyjnych to obecnie złoty standard i jedno z najskuteczniejszych zabezpieczeń szyb na świecie. Dzięki precyzyjnie rozmieszczonym punktom o średnicy ok. 5-10 mm, szklana tafla przestaje być dla ptaków niewidoczną pułapką. Gęsta siatka sprawia, że ptaki postrzegają okno jako barierę fizyczną, której nie da się bezpiecznie pokonać.
Zgodne z wytycznymi m.in. amerykańskiej organizacji American Bird Conservancy oraz polskiej fundacji Szklane Pułapki, prawidłowo zamontowany system redukuje ryzyko kolizji o ponad 90-94%. Jest to wynik nieosiągalny dla tradycyjnych naklejki w kształcie ptaków drapieżnych.
Rozmieszczenie punktów w siatce 5x10 cm (lub gęstszej, np. 5x5) eliminuje u ptaków złudzenie wolnej przestrzeni. Nawet najmniejsze gatunki nie podejmują próby przelotu między kropkami.
Choć kropki są wyraźnym sygnałem dla ptaka, dla ludzkiego oka stają się niemal przezroczyste już po kilku dniach użytkowania. System nie zaciemnia pomieszczeń i nie zmienia naturalnych barw światła wpadającego do wnętrza.
Folia BirdShades to obecnie najbardziej zaawansowane technologicznie rozwiązanie na rynku. Większość gatunków ptaków posiada zdolność widzenia w spektrum ultrafioletowym (UV). Folia BirdShades wykorzystuje tę unikalną cechę, posiadając specjalną powłokę aktywną w zakresie UV. Dla ludzkiego oka szyba pozostaje krystalicznie czysta, jednak dla nadlatującego ptaka staje się ona wyraźną barierą. Dzięki temu ptak ma czas na zmianę kursu lub bezpieczne wyhamowanie.
Wykorzystuje zdolność ptaków do widzenia światła ultrafioletowego. Dla człowieka folia jest przezroczysta, dla ptaka - wygląda jak przeszkoda z wyraźnym wzorem.
Badania naukowe (m.in. na Uniwersytecie w Białymstoku i w tunelach lotów w austriackim ośrodku badawczym Biologische Station Illmitz) potwierdzają redukcję kolizji o 82-90%.
Nawet jeśli dojdzie do zbliżenia się ptaka do szyby, badania wykazały, że ptaki zwalniają o ok. 25%, co znacząco zwiększa szanse na przeżycie w razie lekkiego uderzenia (bezpieczeństwo pasywne).
Metoda zabezpieczenia, Skuteczność (średnia), Źródło
Pojedyncza naklejka drapieżnika, < 10%, American Bird Conservancy
Moskitiery, 95% - 99%, Vogelwarte Sempach
Białe kropki (5x5 cm), 90% - 94%, Feather Friendly / ABC
BirdShades (Folia UV), 80% - 90%, Biologische Station Illmitz
Szyby z wzorem UV (wbudowanym), 70% - 85%, Ornilux / Badania terenowe
W testach typu „tunnel test” kropki o odpowiednim zagęszczeniu osiągają wyniki bliskie ideałowi:
Wzór 5 × 5 cm: Redukcja kolizji o 90–95%.
Wzór 10 × 10 cm: Redukcja kolizji o ok. 70–75% (wynik słabszy, ponieważ mniejsze ptaki próbują przelatywać przez luki).
Badania wykazują, że kropki mają ogromną przewagę nad foliami UV w trzech sytuacjach:
Cień i zmierzch: Kropki działają dzięki kontrastowi wizualnemu, więc są widoczne nawet gdy nie ma bezpośredniego słońca. Folie UV tracą część skuteczności przy bardzo słabym świetle.
Kąt widzenia: Kropki są widoczne dla ptaka pod każdym kątem.
Różnorodność gatunkowa: Nie wszystkie ptaki widzą UV równie dobrze. Białe kropki są widoczne dla każdego gatunku.
ABC nadaje produktom tzw. Threat Factor (Współczynnik zagrożenia). Im niższy wynik, tym lepiej:
Czysta szyba: 100 (brak ochrony).
Naklejka drapieżnika (1 szt.): 95 (praktycznie brak ochrony).
System białych kropek (5x5 cm): 15–20 (bardzo wysoka ochrona).
Pełne zmatowienie szyby: 1–5 (ochrona całkowita).
1. Czy zabezpieczone okna można myć?
Tak. Folie są wykonane z wysokiej jakości winylu, który dobrze przylega do szkła. Okna można myć standardowymi detergentami (unikając rozpuszczalników i skrobania np. nozykiem lub żyletką).
2. Czy kropki widać z wnętrza pomieszczenia?
Z bliska kropki są widoczne, jednak po krótkim czasie wzrok się do nich przyzwyczaja i przestaje je rejestrować jako przeszkodę. Z odległości kilku metrów stają się niemal niezauważalne.
3. Jak prawidłowo zamontować folię antykolizyjną?
Montaż na zewnątrz: Folie i kropki zawsze naklejamy na zewnętrzną stronę szyby. Tylko wtedy eliminujemy refleksy świetlne i „efekt lustra”.
Zasada dłoni: Odstępy między elementami wzoru nie powinny być większe niż 5–10 cm.